IP манзил ҳақида
IP манзил (ўқилиши (ay-pi) ингилизча Internet Protocol)- Қурилманинг тармоқдаги такрорланмас виртуал манзилидир.
Интернет ва local тармоғидаги қурилмалар бир бири билан IP протоколи орқали бир бирини IP манзилларига маълумот жунатиш орқали алоқа қилишади. Бу алоқанинг ўзига яраша қонун қоидалари бор ва шу қонун қоида асосида бир IP манзил иккинчи IP манзилга хабар (пакет) жўнатади ва шу қонун қоида протокол дейилади.
Бу такрорланмас IP манзил қурилмада (компьютер/роутер(маршрут)/..) эмас балки тармоқ интерфейсида бўлади.
IP манзилларнинг хозирда икки авлоди мавжуд.
1. IPv4 (Интернет пртоколининг тўртинчи авлоди).
2. IPv6 (Интернет прточолининг олтинчи авлоди).
IPV4 манзил 32 битдан ташкил топган бўлади. Битлар иккилик саноқ тизимида 0 ва 1 ларни ифодалайди. Демак IP манзил 32 та 0 ва 1 ларнинг кетма-кетлигидан ташкил топган бўлади. Иккилик кўринишда 11111111 11111111 11111111 00000000 бундай кўринишда ёзилади. Биз учун бундай ҳолатда ўқиш қийинчилик ва тармоқда чалкашлик хосил қилади яъни эслаб қолиш ёки бирон бир сонни нотўғри кирғазиш. Ўзимиз учун қулай бўлиши учун ўнлик саноқ тизимига ўтказиб фойдаланамиз.
32 битлик манзиллар схемасида 4 млрд дан ортиқ IP ларни тузуш мумкин.
IPv6— янги авлод ҳисобланиб, IPv4 дан фарқли равишда кенг имкониятга эга. IPv6 128 битдан ташкил топган бўлади. IPv6’нинг кўриниши қуйидагича fe80:0:0:0:200:f8ff: fe21:67cf. Манзиллар икки нуқта билан ажратилади. Бу IP манзиллар facebook.com ва шунга ўхшаш машхур сайтларга ўрнатилган.
Биз манзилларни ўнлик саноқ тизимида ишлатганимиз билан тармоқ интерфейслари IP манзилни иккилик кўриниши билан ишлайди. Шунда IP манзилнинг ҳар-бири 8 битдан иборат бўлган тўртта октетлардан ташкил топган сонлар тўплами бўлади. Ундаги ҳар-бир бит ўз қийматига эга бўлади. IP манзил киритилишини қуйидаги турлари мавжуд
1.Static
2.Dinamic
Static IP манзиллар фойдаланувчига ўзгармас IP манзил беради. Масалан сайт ёки бирон бир сервер ва ҳакозоларнинг эгаси бўлсангиз.
Dinamic IP манзиллар эса ўзгарувчан IP манзиллар дегани. Бу дегани IP манзилларни бошқа компьютерники билан бир хил бўлиб қолишидан химоялайди. Чуқурроқ кирадиган бўлсак, масалан интернет провайдерининг 4000 та фойдаланувчиси бор, лекин реал вақтда 1000та фойдаланувчи ишлайди. Демак 1000 та IP манзил етади дегани ва тармоқ администраторининг вазифасини енгиллаштиради. Dinamic IP манзил бир марта берилади компьютернинг тармоққа қайта кирганда унга янги IP манзил берилади. Бу дегани, тармоққа уланган ҳар бир компьютер, қайта уланишни амалга оширганда, ҳар гал ҳар хил IP манзил олади.
IP манзиллар тармоқда фойдаланишига кўра икки хил булади.
1. global (real, beliy, оқ)
2. local (seriy)
Lacol IP манзиллар глобал тармоқда ишлатилмайди ва бу IP манзилларга глобал IP манзил орқали кириб бўлмайди ва хафсизлик таъминланади. Қуйида local манзилларнинг рўйҳати келтирилган, улар чеклангандир.
10.0.0.0 — 10.255.255.255,
172.16.0.0 — 172.31.255.255,
192.168.0.0 — 192.168.255.255
127.0.0.0 – 127.255.255.255
Қолган барча IP манзиллар глобал тармоқда фойдаланилади.
Компьютеримизнинг IP манзилини аниқлаш учун Windows’да ПУСК=>Выполнить..=>CMD=>IPCONFIG
Windows IP Configuration.
ОС Unix’да, ўзининг IP-манзилини билиш учун, буйруқлар сатрида ipconfig буйруғини териб билиш мумкин.
Домен номидаги IP-манзилни nslookup буйруғи орқали билиш мумкин.
Манба: ITportal.uz
