Компьютер шовқин чиқарадими? Бартараф этамиз!
Компьютер чиқарадиган товушлар унинг одатий иш жараёнининг натижаси ёки бирор муаммо даракчиси бўлиши мумкин. Хўш, у шовқин солмаслиги учун нималар қилиш керак?
1. Компьютерни тўлдириб ташламанг
Одатда сиз процессорнинг ҳисоблаш қувватини кўп миқдорда талаб этадиган ўйин ёки бошқа дастурларни ишга туширганингизда компьютер ғўнғиллай бошлайди. Бунинг боиси – унинг қисмларига тушган юк ҳароратнинг кўтарилишига сабаб бўлади. Натижада эса вентилятор автоматик тарзда ўз тезлигини оширади ва унинг овози ҳам кучаяди.
Мазкур ҳолатдаги шовқин меъёрий жараён ҳисобланади. Тўғри, сиз тизим созламалари орқали вентиляторнинг айланиш тезлигини камайтиришингиз мумкин, аммо буни тавсия этмаймиз. Чунки бу йўл билан шовқинни камайтириш эвазига сиз қурилмаларнинг қизиб кетишига, оқибатда эса тезроқ тўзиб ишдан чиқишига сабабчи бўласиз. Шу боис, агарда компьютер чангдан тозаланган бўлса ва унинг овози фақат кўп ресурс талаб этувчи дастурларни ишга туширгандагина кучаядиган бўлса, унга тегмаганингиз маъқул. Фақат компьютерни зўриқтирувчи шундай дастурлардан фойдаланишда, ўйинларни ўйнашда вақтни кўп чўзиб юборманг. Орада танаффуслар қилиб, уни совитиб олинг.
2. Чангдан тозалаб туринг!
Агарда компьютерингиз яқинда шовқинлай бошлаган, авваллари ҳатто ўйин ўйнагандаям бундай ҳолат кузатилмаган бўлса, унда гап чангда бўлиши эҳтимоли юқори. Вентиляторнинг парракларига ўрнашиб қолган чанг қўшимча ишқаланишни келтириб чиқаради ва унинг меъёрий ишлашига халақит беради. Оқибатда эса ғўнғиллаган товушлар чиқади.
Бундан ташқари, компьютернинг исиб кетувчи қисмларини қоплаган чанг қоплами уларнинг совитилишига тўсқинлик қилади. Бу эса корпус ичидаги умумий ҳароратнинг кўтарилишига олиб келади. Вентилятор тезроқ айланади ва, табиийки, ортиқча товуш ҳам чиқаради.
Тушунганингиздек, шовқинни пасайтириш учун компьютерингиз ичини чангдан халос этишингиз лозим. Бунинг учун уни электр тармоғидан буткул узиб турасиз-да, корпус қопқоғини очасиз. Кейин эса чангютгич билан компьютернинг ички деталларини, айниқса вентиляторини тозалайсиз. Бунда эҳтиёткорликни унутманг. Ҳар эҳтимолга қарши, чангютгичнинг қувури (трубаси) уланган бирор жойида дока парчаси ўрнатиб қўйсангиз янада яхши – бирор майда детали суғурилиб чиқса, шу ерда ушланиб қолади.
Ёдда тутинг: корпус қопқоғини очиш туфайли компьютерга сотувчи томонидан берилган кафолат бекор бўлади.
Компьютерларни очиш ва чангдан тозалаш учун универсал йўриқнома мавжуд эмас, чунки уларнинг корпуслари турлича тузилган бўлиши мумкин. Ноутбукларга келсак, уларни очиш бирмунча мураккаб ҳам, шу боис агар ўзингизга ишонмасангиз, уни очмасдан туриб, клавишлар ораларини ҳамда бошқа тирқишларинигина чангдан тозалаб қўйсангиз ҳам етарли. Яхшироқ тозалашни истаб қолсангиз, YouTube’дан айнан ўзингиздаги қурилма моделини қандай очиш ва тозалаш бўйича видеойўриқномаларни кўчириб олиб, ўрганиб чиқинг. Энг яхши йўли эса – озгина харажатидан қочмасдан, махсус компьютер усталарига олиб бориб тозалатишдир.
3. Компьютер қисмлари яхши терилганлигини текширинг
Баъзида шовқиннинг сабаби бошқа ёқда – корпуснинг деталлари ёки компьютернинг ички қисмлари бир-бирига яхши маҳкамланмаганлигида бўлади. Бунда вентиляторлар ва дискларнинг айланиши натижасида титраш юзага келади. Оқибатда ёқимсиз, вибрацияли товуш чиқади.
Агарда сизда ҳам шундай ҳолат кузатилса, мазкур муаммони бартараф этиш учун корпусни очишга тўғри келади. Унинг ичидаги майда болтларию шурупларининг мавжудлиги ҳамда охиригача қотирилганлигига ишонч ҳосил қилинг. Етишмаётган – тушиб қолган болтларни топиб жойлаштиринг ва ҳаммасини охиригача бураб маҳкамлаб чиқинг.
4. Қаттиқ дискни таъмирлатинг ёки алмаштиринг
Компьютердаги шовқин қаттиқ дискдан чиқаётган бўлиши ҳам мумкин. Баъзида ундан чатнашга, чертишга ўхшаш овозлар чиқиб туради. Булар эса винчестернинг ишлашида муаммо мавжудлигидан далолат беради. Шунингдек, бу овозлар кўпаяверса, тез-тез такрорланаверса, винчестерингиз яқин орада ишдан чиқиши эҳтимоли ҳам йўқ эмас.
Бунинг олдини олиш ва биратўла шовқиндан ҳам қутулишнинг иккита йўли бор: қаттиқ дискни устага олиб бориб таъмирлатасиз ёки янгисига алмаштирасиз. Табиийки, бунда унинг ичидаги керакли маълумотларингизни бошқа бирор (масалан, ташқи) дискка кўчириб сақлаб турасиз.
