Бугун – инсониятга робот танитилган ва робот илк бор қотиллик қилган кун!

  •   DiMaX
  •  4844
  •  25.01.2019 18:37

Бугун – инсониятга робот танитилган ва робот илк бор қотиллик қилган кун!

Ҳозирги кунда робототехника ривожланган, аммо бу маҳсулотлар дастлаб фантастик асарларда пайдо бўлган. Лекин робот атамаси қачон ва қаердан пайдо бўлганидан кўпчилик бехабар бўлса керак.

ЎҚИНГ: Роботлар одам эмас: улар шуни ёдда сақлашга мажбур

Роботлар кенг оммага 1921 йилнинг 25 январида биринчи марта таништирилган. Айни ўша куни Прага шаҳрида Карел Чапек қаламига мансуб «R. U. R.» («Россум универсал роботлари») номли илмий-фантастик пьесанинг премьераси бўлиб ўтган. Унда одам ўрнига ишларни бажарувчи, одамсимон кўринишдаги сунъий яратиқлар илк бор робот деб аталган. Пьеса воқеаларига кўра, роботлар қўзғолон кўтаради ва битта кишидан бошқа бутун инсониятни қириб ташлашади.

«R. U. R.» пьесасида роботларнинг одам ўлдириши саҳнаси

Дарвоқе, «робот» сўзининг ўзи чех тилидаги «robota» сўзидан олинган, унинг маъноларидан бири қуллар меҳнатини англатади. «R. U. R.» пьесаси чиққанидан кейиноқ «robot» сўзи инглиз тилига, кейин эса бошқа тилларга ўтган.

ЎҚИНГ: РОБОТЛАР ИСЁНИ – БУ СИЗГА ФАНТАСТИКА ЭМАС

Тақдир ҳазилини қарангки, инсониятга илк танитилганидан роппа-роса 58 йил ўтиб – 1979 йилнинг 25 январь куни робот тарихда биринчи марта одам ўлдирган. Бу фожиа АҚШдаги Ford автомобил заводида рўй берган ва унда 25 яшар Роберт Вильямс қурбон бўлган.

Ўшанда йигит, деталларни узатиб турувчи роботнинг жуда секин ишлаётганини пайқаб қолган. Роберт керакли предметни ўзи олишга интилган ва робот механик қўли билан унинг бошига урган. Зарба оқибатида Роберт Вильямс ўша заҳотиёқ жон берган. Унинг оиласи мазкур машинани ишлаб чиқарган Unit Handling Systems компаниясини судга бериб, 10 миллион доллар ҳажмида товон пули ундириб олган.

ЎҚИНГ: Одамсимон робот одамларни йўқ қилишини айтди

Яна бир фантаст ёзувчи – Айзек Азимов ўзининг 1942 йили ёзган ҳикояларидан бирида робототехниканинг учта қонунини тақдим этган. Қисқача айтганда, улар қуйидагича:

  1. Робот ўз ҳаракати ёки ҳаракатсизлиги билан инсонга зарар етказмаслиги лозим.
  2. Робот инсонга зиён етказмайдиган буйруқларни бажариши даркор.
  3. Робот ўз хавфсизлигини таъминлаши лозим, фақат бу юқоридаги иккита қонунга зид келмаслиги керак.

Бугунги кунда турли роботлар яратилиб, ҳар хил соҳаларда улардан фойдаланилмоқда. Жумладан, Terabayt.uz сайтида ҳам роботлар билан боғлиқ турли хабарлар эълон қилинган: Саудия фуқаролигини олган роботнинг энди оила қуришни истаган, шу мамлакатда роботни расман давлат ишига тайинлашган, «севиш учун» махсус робот яратилган, «Терминатор-2» фильмидаги афсонавий T-1000 каби суюқ робот ишлаб чиқилган, Илон Маск одамсимон жанговар робот тақдим этмоқчи, Дубайда робот-полициячи иш бошлайди, Японияда эса таржимон робот талабаларга дарс беради, Россияда банкда робот-коллектор иш бошлаган, Оксфорд университетида эса робот мураккаб кўз жарроҳлиги амалиётини ўтказган...

ЎҚИНГ: Путин билан кўришган роботни Tesla автопилоти уриб «ўлдирди» (+видео)

Terabayt.uz сайтининг видеолари: Youtube'даги каналимизда!