NASA Амазонкадаги ёнғинларни коинотдан кузатмоқда
NASA агентлиги Ернинг Atmospheric Infrared Sounder (AIRS) инфрақизил эхолоти ёрдамида олинган суратини эълон қилди. Кадрлардан Бразилиядаги оммавий ёнғинлар туфайли тарқалган ис гази атмофсерани эгаллаганини кўриш мумкин.
Дунёдаги энг катта ўрмон бўлмиш Амазонка Ердаги экологиясида муҳим рол ўйнаб, атмосферадаги 20% кислородни ишлаб чиқариш вазифасини ўтаб беради. Биргина 2019 йилнинг ёзида олимлар Амазонкада 85 000 дан ортиқ ўрмон ёнғинларини рўйхатга олишган. Бу ўтган йилга нисбатан икки баробар ортиқ бўлиб, ёнғин майдони эса 83% га ўсиб 3,5 миллион километрни ташкил қилган. Ушбу маъшум ҳодиса туфайли юз берган ўзгаришларни эса космос орқали кўришимиз мумкин.
Юқорида кўрсатилган расмда 8 дан 22 августга қадар Ер атмосферасида ис газининг тарқалиши акс этган. Кўриб тургунингиздек, бир ой давомида углерод монооксиди шлейфи Амазонканинг шимоли ғарбий қисмидан юқорига кўтарилиб жануби шарқий томонга қараб ҳаракатлана бошлаган.
Анимация яратиш учун ҳар бир кадр уч кунлик натижаларнинг ўртачасини олиш йўли билан яратилган. Яшил ранг углерод оксидини концентрацияси ҳажмининг миллиарддаги улуши (ppbv)ни англатади; сариқ ранг – 120 ppbv ва тўқ қизил – 160 ppbv.
Ис гази атмосферада бир ойгача сақланиб туриши мумкин. У тахминан 5500 метр юқорида тўпланади ва биз нафас оладиган ҳавога оз миқдорда таъсир қилади, шу сабабли инсон учун хавфли эмас. Бироқ, кучли шамол уни пастга олиб тушиб кислороднинг сифатига сезиларли зиён кўрсатиши мумкин. Шунингдек, углерод оксиди сайёрамиз иқлимига негатив таъсир ўтказади.
ЎҚИНГ: Ўзга сайёраликлар: бизку уларни топа олмаяпмиз, улар бизни қидиряптими?
