Ўзбекистонлик етакчи дастурчилардан бири Баҳриддин Абдиев билан суҳбат

Ўзбекистонлик етакчи дастурчилардан бири Баҳриддин Абдиев билан суҳбат

1. Ўзингиз ҳақингизда гапириб беринг, қаерликсиз, қайси олийгоҳда таҳсил олгансиз?

Қашқадарё вилоятининг Китоб шаҳрида туғилганман. 8-умумтаълим мактаб-интернатда ўқиганман. Мактаб пайтимда математика, физика, информатика каби аниқ фанларга жуда қизиқардим. 11-синфдалигимда 48-Халқаро Олимпиадада қатнашиб, бронза медали совриндори бўлганим учун Жаҳон Иқтисодиёти ва Дипломатия Университетининг (ЖИДУ) Халқаро иқтисодий муносабатлар факултетига имтиёзли қабул қилинганман. Ҳозирда Австралиянинг Мелбурн Университетида Информацион Технологиялар йўналишида магистратура босқичида таҳсил олаяпман.

2. Дастурчи бўлишингизга нима туртки берди? Ишни айнан нимадан бошлагансиз?

9 ёшимда тоғам компютер совға қилгандилар. Ўша пайтларда дарсликдан ўрганиб жудаям содда дастурлар ёзардим: натурал сонларнинг квадратлари йиғиндисини ҳисоблаш, экранда дастур орқали расм чизиш, энг содда анимациялар ва ҳк. Лекин очиғини тан олишим керак, дастурлашдан кўра кўпроқ ўйин ўйнаганман. Ўтиш ёшида ҳар хил енгил-елпи орзулару, кимларнидир қойил қолдиришга хоҳиш кучли бўлгани учунми, ЖИДУга ўқишга топширганман. Бакалаврда 4-курс пайтимда Математик моделлаштириш кафедраси мени талабалар ўртасида информатика бўйича республика олимпиадасига қатнашишга тавсия қилди. Олимпиадага 1 ҳафта қолган, университетда ўқиш ҳам унчалик осонмасди. Лекин шунга қарамасдан, ёмон қатнашмадим. Ундан кейин талабалар ўртасида ўтказиладиган халқаро информатика олимпадасида жамоа тузиб кетма-кет 2 йил қатнашдик. Уларга яхшироқ тайёрланиб бордик: Жавада дастур тузишни ўргандик ва кейинги босқичга чиқдик. Шулар сабаб дастурлаш менинг асил тақдирим эканлигини тушунганман. Ўқишни битиргандан кейин интернетдаги онлайн дарслар ва китоблардан ўқиб эркин ўрганганман.

3. Чет элга кўчиб кетиш ва ишга жойлашишингиз ҳақида сўзлаб беринг.

Қанча ўрганмай, барибир билимим камдек туюлаверди - ҳозирги ИТ борасида энг қайноқ соҳалар бўлган сунъий интеллект, машина ўрганиши, маълумот илми каби соҳаларни чуқурроқ ўрганишга интилиш магистратурада ўқишга ундади. Аввалига ўзимизда Инҳа университетида ўқишга қизиқиб кўрдим. Лекин у пайтда магистртура йўналиши ҳали очилмаганлигини, хоҳласам, бакалаврга кириб ўқишим мумкинлигини айтишди. Шу сабабли чет эл олий ўқув юртларидан қидиришни бошладим. Очиғи, ҳам бизда, ҳам четдаги кўп ўқишларнинг магистратурасига бакалаврдаги йўналиши яқин бўлмаса, қабул қилиши қийин. Бу орада Австралияда яшайдиган Жобир акам (қариндошим) у ердаги ўқишларга ҳам қизиқиб кўришимни маслаҳат бердилар. Шу йўсинда Мелбурн Университетини топдим. Бу ерда нафақат ўқишга қабул қилишди, балки маълум миқдорда грант ҳам беришди. Табиийки, қабул қилдим. Омадим келди десам бўлади!

Австралияга кўчишим унчалик қийин бўлмади. Юқорида айтганимдек, бу ерда қариндошимиз бор. Шароитга мослашиш учун уларникига эртароқ келдим. Австралия ўқиш ва яшаш учун жуда яхши жой экан. Мослашишга қийналдим десам ёлғон бўлади.

4. Карьерангиздаги энг муҳим лойиҳа ёки эришган ютуғингиз.

Бунга арзирли жавоб бера олмайман. Ўз ишимга нисбатан жуда инжиқман. Қолаверса, ҳали бирор ишни қойиллатиб қўйдим деб ҳисобламайман ҳам. Карьерам эса, энди ўсиб келяпти. Ҳозиргача маркетинг менежерлигидан тортиб ўқитувчиликкача, фрилансерликдан тортиб, қурувчиликкача қилиб юрган одамман. Ҳозирда эса, талаба статусидаман. Менимча, бу ҳамма нарсани ойдинлаштиради : )

5. Иш муҳитингизни тасвирлаб беринг.

Ҳозирда ўқишдан ёзги таътилга чиққанмиз. Сиднейдаги "Nsquared" компаниясида практикада ишлаяпман. Жамоа унчалик катта эмас - практикантлардан ташқари ўнтача кишидан иборат. Иш тизими ўзига хос: эрталаб иш бошлашдан аввал барчамиз йиғилиб кеча нима иш қилганимиз, нимага эришганимиз, бугун нима қилмоқчилигимиз, жамоадан ёрдам керак бўлса, ҳаммаси ҳақида қисқача барчага ҳисобот берамиз. Бу нари борса, 20 дақиқа вақтни олади. Душанба ва Жума кунлари бошқа такрорий йиғилишлар бўлади. Сизга бошқаларнинг доим ёрдамга тайёрлиги, фикрингизни эшитишлари ва практикант бўлишга қарамасдан барча билан баробар ишчи сифатида инобатга олишлари дахлдорлик ва масъулият ҳиссини уйғотади. Менга ёқадиган яна бир бошқа жиҳати, ҳозирда мен билан бирга 3 та практикантни ишга олишган бўлса, бизга ўзлари эринадиган, енгил ишларни бериш ўрнига барча имкониятларни ва компаниянинг мақсадини тушунтириб, унга мос келадиган лойиҳани ишлаб чиқиб, шуни шу 3 ой ичида топшириш вазифаси қўйилган. Менимча, бу практикантларни ҳақиқий иш муҳитига ва етакчиликка тайёрлашнинг жуда яхши йўли.

6. Ишлаётган компаниянгизда ходимларга қандай талаблар, назоратлар йўлга қўйилган? Лойиҳаларни доим муддатида топширишга улгурасизми?

Юқорида айтганимдек, иш муҳити масъулиятни ҳамда эркин фикрлаш, муаммони эркин ҳал қилиш ва жамоа билан бирга ишлаш қобилиятини талаб қилади. Ҳар кунлик қисқа ҳисобот ва бошқаларнинг ютуқларга эришиши сизни янада олдинга ҳаракат қилишга ундайди. Агар айтилган муддатда ишни тугата олишингизга ишонмасангиз, буни дарҳол айтишингиз керак ва жамоа сизга қўлидан келганча ёрдам беради.

7. Ишлашингизга энг кўп туртки бўлувчи омил нима?

Ишимни севишим ва қилаётган ишларим ўз мевасидан кўплаб инсонларнинг баҳрамадн бўлишлари. Ҳаётидан маъно қидирган ва шунчаки яшашни истамаган инсон учун энг яхши иш шу, менимча. Қолаверса, информацион технологиялар бугун ва келажак касби.

8. Касбингизда омаднинг ўрни қанчалик юқори?

Омад ҳар қандай ҳаёт йўли ёки соҳаси учун жуда муҳим. Абдуқаюм Йўлдошнинг "Puankare" ҳикоясини ўқиган бўлсангиз, мени жуда осон тушунасиз. Ота-онам, яқинларимнинг мени ҳар томонлама қўллаб-қувватлашларидан тортиб, тарбия топган муҳитнинг таъсири, тўғри вақтда тўғри қарор қабул қилиш - буларнинг ҳаммаси омад ва яратганнинг ҳиммати. Лекин омад тарозининг бир палласида бўлса, қунт, сабр ва ҳаракат бошқа палласидаги муҳим омиллар. Шундай экан, тенг ярми омадга боғлиқ десам бўлади.

9. Қандай китобларни мутолаа қиласиз, қайси блогларни кузатиб борасиз?

Китоб жанрини унчалик танламайманку лекин фантастик ва детектив асарлар кўпроқ ёқади. Асосийси, саёз ёзилмаган бўлиши керак. Шунинг учун мен ҳурмат қиладиган инсон бирор китобни тавсия қилса, ўшани ўқийман. Очиғи, ўзбек тилида чоп этилаётган мустақилликдан кейин чиққан муаллифларнинг айрим китобларида саёзликни кузатганман - улар ўқувчининг кетқизган вақти ва маблағига нисбатан масъулиятни ҳис қилишса, яхши бўларди. Ўзбек классик адабиётини севиб мутолаа қиламан. Чет эл адабиётларидан Артур Конан Дойл, Ден Браун, Айн Ренд, Жорж Орвел, Уолтер Айзексон асарларини берилиб ўқиб чиққанман.

Бирор блогни доимий кузатиб бормайман. Бирор мавзуни эркин тадқиқ қилмоқчи бўлсам, блог ва илмий мақолалар ўқишимга тўғри келади. Ҳатто фейсбукда ҳам энг яқин инсонларимнинг янгиликларини айтмаса, лентамда фақат илмий кашфиётлар ва соҳамга алоқадор мақолалар айланиб туради. Охирги пайтда режалаштирган ўрганишим керак бўлган фан ва йўналишлар кўпайиб кетмоқда. Шунинг учун асосан илмий китоблар ва дарсликлардан бўшамаяпман.

10. Ўзингиз қандай лойиҳаларни яратишни ва уни ривожлантиришни истайсиз?

Ҳозирги глобал муаммоларни еча оладиган ва муқобил ривожланишни таъминлай оладиган лойиҳаларни яратишни истардим. Бу энг катта орзуларимдан биттаси. Аниқ қайси лойиҳани қилишим ҳақида ҳозир бир нарса деёлмайман.

11. Болаликдаги қайси орзуларингизни амалга ошира олдингиз?

Болалигимда орзуларимнинг сони ва турининг чегараси йўқ эди. Уларнинг ҳаммасини амалга оширишни бир киши уёқда турсин, 10 кишиям эплаши қийинов. Ҳозир уларнинг кўпчилиги мен учун муҳим эмас ҳам. Амалга ошган катта орзуларим эса қуйидагилар:

- 5-синфдалигимда Халқаро Математика Олимпиадасида қатнашиб, олтин медал олишни орзу қилгандим - қисман эришдим?

- Чет элнинг нуфузли олийгоҳида ўқишни орзу қилгандим - буям амалга ошяпти.

Ҳозирдаги орзуларим: кучли мутахассис бўлиш ва соҳамда ўз бизнесимга асос солиш.

12. Ҳар бир ишда бурилиш нуқтаси бор. Бу сизда қандай кечган?

Бошим деворга урилиб кўзим очилгани каби. Юқорида айтганимдек, бакалаврни бошқа соҳада битириб, у йўл мен учун эмаслигини тушунишимни ўша бурилиш нуқта дейиш мумкин. Умуман, мактаб битирувчиларига келажакдаги соҳаларини танлашда масъулиятлли бўлишларини, бошқаларнинг гапига эмас, ўзларининг асл орзу ва хоҳишларига қараб танлашларини маслаҳат берардим. Бунинг содда сирини айтишим мумкин: ҳоббийингизни касбга айлантиришга интилинг. Мен учун дастурлаш энг ёқимли ҳобби эди.

13. Касбингиздаги устоз деб кимни биласиз?

Google! : ) Менимча, ҳар қандай дастурчининг ҳаёлига биринчи келадиган жавоб шу бўлса керак : ). Жиддий айтадиган бўлсам, Руслан Абдуллаевнинг (Shranet) берган беминнат сабоқлари ва маслаҳатлари энг кўп асқотиб келмоқда. Касбимда математиканинг ўрни ҳам жуда муҳим. Бунинг учун, ойижоним ҳамда устозим Абдиев Бахтиёр домлага, Раҳмонов Умид акалардан кўпдан кўп миннатдорман.

14. Жамоада ишлашни афзал кўрасизми ёки якка ҳолда?

Бу лойиҳага қараб. Агар у катта бўлса, албатта, жамоа билан ишлаш анча самарали. Агар масъулиятли, меҳнаткаш ва қобилиятли инсонлардан иборат жамоа туза олсангиз, ақлга сиғмаган муваффақиятларга эриша олишингизга ишонаман.

15. Дастурчилар табиатан интраверт болишади. Бу фикрга изоҳингиз.

Унда мен дастурчи эмас эканман : D Унақа деб ўйламайман. Бу, менимча, инсоннинг ўсган муҳитига кўпроқ боғлиқ. Лекин дастурчи ўз устида тинимсиз ишлаши ва кўп бош қотириши керак. Шу туфайли улар ҳақида нотўғри таассурот пайдо бўлади. Ҳамма қатори асосан амбивертмиз (интроверт ва экстраверт ўртасидаги тур).

16. Илғор дастурчи бўлиш истагидагиларга нималарни тавсия қиласиз?

Аввало инглиз тилини яхши билишларини. Ундан кейин Edx.Org, Udacity, Coursera каби онлайн ўқув платформаларидан ўзлари қизиққан соҳани ўрганишларини. Менга қолса, 4 йил номига ўқиган дипломли дастурчидан ўзи мустақил юқорида саналган сайтлардан 2 та курсни эркин ўрганиб келган одамни ишга олишни афзал билардим.

Манба: Sos IT Academy

Сайтимизнинг энг чиройли расмларини Инстаграмдаги саҳифамизда томоша қилинг!