Tesla электрокарлари: рекламасиз тарғибот

  •   DiMaX
  •  1477
  •  23.01.2017 05:27

Tesla электрокарлари: рекламасиз тарғибот

Автомобиль бозори кенг ва ранг-баранг, аммо унга рақобатчи сифатида етишиб келаётган электромобиль бозори – унчалик эмас. Бироқ электрокар деганда кўпчиликнинг эсига биринчи ўринда Tesla Motors келади.

Мазкур компаниянинг бу борадаги фаолияти қизиқ – у электромобиллар бозорини деярли рекламасиз эгаллаган. Tesla Motors телевидениега пулли реклама бермайди, реклама агентликлари хизматидан фойдаланмайди. Шунга қарамасдан, унинг маҳсулотлари ҳамиша харидоргир: компания 2017 йили оммавий ишлаб чиқариладиган Tesla Model 3 электрокарига ҳозирданоқ 400 мингдан ошиқ олдиндан буюртма олган.

Market Retails нашри тадқиқотчисининг таъкидлашича, Tesla’нинг сотув стратегияси бошқа электрокар ишлаб чиқарувчилар – Ford, Fiat Chrysler ва General Motors ёндашувларидан тубдан фарқ қилади.

Tesla Motors компаниясининг дилерлар тармоғи йўқ, у истеъмолчиларни учта йўл ёрдамида жалб этади:

  • Тест-драйвлар.
  • Онлайн савдолар.
  • Компаниянинг ўз дўконлари.

Корхона раҳбари Элон Маск шундай изоҳлайди: «Юксак технологияларга эга электрокарлар савдоси ва бензинда юрувчи автомобилларнинг савдоси орасида манфаатларнинг жиддий зиддияти мавжуд; зеро, автомобилларнинг савдосини дилерлар амалга оширади». Шу боис компания ўз маҳсулотларини онлайн дўконида ва дунё бўйлаб жойлашган 17 та ўз савдо нуқталарида сотади.

Бундай савдо моделининг асосий муаммоси – ўз дўконлар тармоғи қимматга тушишидир, дейди Market Retails шарҳловчиси. Бунинг устига, тармоқни ривожлантиришга маблағ ажратган тақдирда ҳам, барибир у мавжуд дилерлар тармоқлари билан рақобатлаша олмайди. Бироқ бундай ёндашувнинг ижобий томони ҳам бор – маркетинг стратегиясининг амалга оширилишини назорат қилиш имкони мавжуд.

Tesla берган маълумотга кўра, дўконларидаги сотувчиларнинг маоши савдо ҳажмига боғлиқ эмас. Шунинг учун уларда, оддий тармоқлардаги дўкончилар каби, ягона мақсад машинани сотиш бўлмайди. Маскнинг сўзларига кўра, компания атай шундай йўлни танлаган, бу билан у электрокарлар ва бошқа машиналар орасидаги фарқни таъкидлаб туради.

Америкалик тадбиркор Пол Дорси эса электрокар савдоси моделининг анъанавий автомобиль савдосидан фарқ қилувчи бошқа жиҳатларини ҳам санаб ўтган:

  • Дўконларда товар бўлмайди, автомобилларни Tesla буюртма асосида ишлаб чиқаради.
  • Нархлар қатъий белгиланган, компания чегирма қилмайди.
  • АҚШнинг айрим штатларида машинани синовдан ўтказиш тақиқланган.
  • Буюртма бергандан кейин ҳам, электрокарни олгунча бир неча ой кутиш керак.

Tesla тарғиботидаги мураккабликлар эса қуйидагиларда намоён бўлади:

  • Янги люкс бренднинг яратилишини «нолдан» бошлаш.
  • Анъанавий автомобилдан фарқли янги машина тури – электрокарни оммалаштириш қийинлиги.
  • Маҳсулотларнинг қимматлиги: Tesla Model S 60-160 минг доллар туради. Тағин, унда бемалол саёҳат қилиб бўлмайди – 2015 йили машинани қувватловчи Supercharger станциялар тармоғи АҚШнинг фақатгина асосий транспорт йўлларини қамраб олганди.
  • Сотишнинг янги моделини ўзлаштириш қийинлиги.

Tesla савдо нуқталари шаҳарлар марказларида жойлашган. Одатда автодилерлар дўконларини сал чеккароқларда жойлаштиришни маъқул кўрадилар, чунки машинани синаб кўришга қулай жой бўлиши муҳим.

Онлайн каналлар

Компания мижозлар билан онлайн мулоқотга асосий эътиборни йўналтирган, дейди Дорси. Унинг таъкидлашича, Tesla дастлаб харидорлар билан мулоқот қилувчи канал сифатида форум ташкил этган. Компания Tesla клуби сайтида мулоқотдаги иштироклари учун ўз электрокарлари соҳибларини раҳбатлантириб туради.

Шунингдек, Tesla ижтимоий тармоқларда маҳсулотлари намойиш этилган видеолавҳалар эълон қилиб боради. Роликларда келажакдаги табиат мусаффолигининг аҳамияти ҳақида ҳикоя қилинади, машиналарнинг тест-драйвлари намойиш этилади. 2016 йили компания ўз автомобилларидаги машинани шаҳар шароитида бошқарувчи автопилот тизимини намойиш этди. Лавҳада электрокар бурилишлардан олдин тўхтаб олганича шаҳар кўчаларида мустақил тарзда бир неча кўчадан юриб ўтади.

Мазкур янгиликни ва видеоёзувни компания раҳбари Элон Маск ўзининг Twitter саҳифасида улашган.

Яққол фарқ

Codesign нашрига кўра, Tesla ўзини келажак компанияси сифатида намоён этади. Буни нафақат электрокарлар ишлаб чиқариши (вақт ўтиши билан бу борада унинг рақобатчилари ҳам пайдо бўлди), балки Элон Маск компанияларининг бошқа маҳсулотлари ҳам кўрсатиб турибди. Tesla машиналари Solar Roof қуёш панелли томлари ва PowerWall қувват тўплагичлари томонидан яратилган инфратузилмага жуда уйғун келади, дея таъкидлайди нашр.

Tesla намойишидан: «ақлли том»га эга уй гаражида, қувват тўплагич ёнида турган автомобиль

Tesla бирор маҳсулотни янги чиқарган пайти компаниянинг технологик жиҳатларини акс эттириб PR-фаоллик кўрсатади, аммо реклама қилмайди. У автомобилсозлик соҳасида мукофотлар олган; 2012 йили эса Yahoo Auto нашри Tesla Model S ни йил автомобили, деб тан олган.

Дорси яна бир нарсага урғу беради: Tesla сервис марказларида поллар оқ рангда. Унингча, бу омил ёқилғида ишлайдиган автомобилларга қиёсан компания электрокарларининг экологик тозалигини таъкидлаб туради. Ахир, электромобиллардан фарқли равишда, бошқа турдаги автомобиллар ёқилғи ва мой оқиши натижасида полда доғ қолдиради-ку.

Tesla сервис маркази

Шунингдек, Дорсига кўра, люкс тоифали автомобилларда афзаллик саналиб келинадиган жиҳатни Tesla камчилик сифатида кўрсата билди. Бу – уларни ишлаб чиқаришдаги мураккаб технологиялардир. Тадбиркорнинг фикрича, Tesla аксинча йўлдан бориб, платформасининг оддийлигига урғу берди.

Tesla электрокарининг (чапда) ва люкс тоифали автомобилларнинг (ўнгда) ишчи платформалари

Яна тадқиқотчи Apple ва Tesla’ни ўзаро ўхшатади: «Бу – автосаноатда гўёки Apple компьютерларидек гап. Ҳар иккала компания шу пайтгача бозорда энг харидоргир бўлган маҳсулотлардан тубдан фарқ қилувчи маҳсулот тақдим этишди. Иккала компания ҳам инновацияларга асосий эътиборни қаратишган. Иккаловиям ўз экотизимини тузишмоқда. Икки компания ҳам ўз дистрибуция тармоғини ривожлантириб, сотишнинг анъанавий моделидан чекинишди. Tesla ҳатто ўз дўконларини ривожлантириш учун Apple савдо тармоғи раҳбарларини ёллади».

2016 йилнинг августида Tesla Сан-Францискодаги Ван-Несс-авенюда флагман дўконини очди. Бинодан аввал Chevrolet шоуруми сифатида фойдаланишган. Tesla савдо нуқтаси билан ёнма-ён Land Rover, Jaguar, Bentley ва Lamborghini люкс автомобилларининг мустақил дилери – British Motor Cars жойлашган.

Маскнинг шахси ҳам бренд

Tesla кўпинча матбуотда ёритилишга лойиқ ишлар қилади, шунингдек, унинг раҳбари тез-тез интервью бериб туради.

ReferralCandy маркетинг агентлигининг ёзишича, Tesla’га қизиқишларни жалб этувчи омиллардан бири Маскнинг шахсий брендидир. Уни қуйидагилардан иборат, дейиш мумкин:

  • «Яхши йигит» образи. Маск 2014 йили беминнат тарзда Tesla патентларидан воз кечди. У ўз блогида: «Бизнинг барча патентларимиз сизникидир» сарлавҳали ёзув эълон қилди. Унда ёзилишича, компания технологияларидан нусха олганларга қарши патент даъволари қўзғатилмайди. Маск буни, электрокарлар соҳасидаги технологияларнинг тараққиётига ёрдам бериш, дея изоҳлаган.
  • Жарангдор баёнотлар. Маск 2016 йилнинг сентябрида Марсни забт этиш режасини эълон қилди. Ноябрда эса бутун Ер шари учун фазодан интернет-уланиш ўрнатиш режасини овоза қилди. 2016 йил охирида эса Twitter саҳифасида ёзиб, йўллардаги тиқилинчларни бартараф этиш учун ер ости туннеллари қазувчи компания очиш нияти борлигини маълум қилди.
  • Фильмларда суратга тушган.
  • Матбуотда Маскнинг бошқа лойиҳалари ҳам эслаб ўтилиши. Бир нечта технологик лойиҳалар (Space X, SolarCity, Tesla Motors ва Tesla Gigafactory) соҳиби эканлиги ва маҳсулотларининг тақдимотини ўзи ўтказиши сабабли ҳам ОАВ у ҳақда кўп гапиради.

Рақобатчилар билан муносабатлар

The Street нашрининг ёзишича, Элон Маск рақобатчиларининг маҳсулотлари ҳақида кам гапиради. 2013 йили Bloomberg журналисти телефон орқали Tesla раҳбаридан BMW i3 электромобили ҳақидаги фикрини сўрайди. Маск эса, BMW i3 электрокари чиққанидан хурсандлигини, бу бозорни ривожлантиришини айтган. У гапи орасида бир кулиб қўйган, лекин буни шундай дея изоҳлаган: Tesla’нинг муваффақиятларига етиб олиш учун BMW ўз автомобилини анча такомиллаштириши лозим.

2013 йили Nissan Leaf ва Chevy Volt чиққанида, The Guardian нашрига берган интервьюсида Маск бу ишлаб чиқарувчиларни мақтаган, аммо автомобилларни эмас: «Nissan Leaf’ни ишлаб чиқаргани – ажойиб. Ўйлашимча, биз Nissan’ни саъй-ҳаракатлари учун олқишлашимиз лозим, шунингдек, Volt учун General Motors’ни ҳам. Аммо бу, улар яхши маҳсулотлар чиқарганларини англатмайди. Бироқ, улар қойилмақом бўлмаган машиналарни ишлаб чиқарганлари ҳам уларни олқишламаслигимизни билдирмайди. Янада сифатлироқ электромобиль ишлаб чиқариш учун кўпроқ изланиш керак. Бу – тўғри йўналишдаги қадамдир, улар тўхтаб қолмасликлари лозим».

2015 йили эса у электромобиль яратиш ғояси учун Apple’ни танқид қилган. 2014 йили электрокарлар ишлаб чиқаришга йўналтирилган «Титан» лойиҳаси йўлга қўйилиши ҳақида гап-сўзлар пайдо бўлди. Handelsblatt нашрига берган интервьюсида Маск, технологик компания Tesla’дан ишдан бўшатилган муҳандисларни ёллаётганлигини айтган. Рақобатчилари ҳақидаги бошқа мулоҳазаларида бўлгани каби, бу гал ҳам у соҳани ривожлантиришга интилиши учун Apple’ни мақтаган: «Apple мазкур йўналишни ривожлантириши ва унга сармоя киритиши – яхши ҳол. Лекин смартфонлар ва «ақлли» соатларга қараганда автомобиллар анчайин мураккаб».

Бошқа автомобиль ишлаб чиқарувчилар эса ўз кампанияларида Tesla’нинг камчиликларини танқид қилишади. Масалан, Nissan ўзининг Leaf электромобили рекламасида Tesla Model 3 учун олдиндан буюртма берилиши ҳақидаги маълумотдан фойдаланган. Компания кутиб қолмасдан, машинани эртароқ сотиб олишни таклиф қилган: «Электромобилни бугун олиш учун ҳеч ким олдиндан буюртма бериши керак эмас», дейилади унинг шиорида. Nissan’нинг шундай эълонлари New York Times, Los Angeles Times, USA Today ва The Wall Street Journal нашрларда пайдо бўлган.

BMW эса 330e гибрид седанининг рекламасида «бошқа ишлаб чиқарувчилар»нинг автомобилларини кўп кутиб қолиш ҳолатини кўрсатган. Ролик қаҳрамони эшик олдида ўтириб, янги моделнинг чиқишини кутади. BMW бу билан, 2016 йил мартида тақдимоти ўтказилган Tesla Model 3 савдога 2017 йилнинг охирида чиқарилишига, ўзининг 330e моделини эса кутиш шарт эмаслигига ишора қилган.

CES 2016 технологик кўргазмасида электрокарлар ишлаб чиқарувчи Faraday Future ўзининг FFZERO1 автомобили концептини намойиш этди. Тақдимотдан сўнг айрим ОАВлар уни Tesla’нинг тўғридан-тўғри рақиби эканини, ҳатто балки «қотили» бўлишиям мумкинлигини айтишди. Faraday Future бир йил ўтиб – CES 2017 кўргазмасида FF91 моделини тақдим этди. Унда автопилот тизими ва юзни таниш функцияси ҳам мавжуд. Бу модель 100 км/соат тезликка чиқиши учун 2,39 сония вақт кифоя қилади, Tesla Model S эса бунинг учун 2,5 сония вақт сарфлайди. Маск ҳозирча Faraday Future маҳсулотлари хусусида бирор фикр билдирмаган.

Сайтимизнинг энг чиройли расмларини Инстаграмдаги саҳифамизда томоша қилинг!